Logoda yön sağdan soladır. Kocaçalışkan, 2018, bir eserinde, kainatta ve canlılardaki yön kavramını şöyle bildirmektedir; Varlık alemine baktığımızda canlılardan cansızlara, atomlardan güneş sistemine, bitkilerden hayvan ve insana kadar bütün alemlerde yüce yaratanın varlık ve birliğine işaretler görürüz. Bu işaretlerden birisi de Rabbimiz olan Allah’ın varlıklarda koymuş olduğu birlik mührüdür. Mühürdeki yazıyı okuyabilen mühür sahibini tanır.  Varlıklarda basılmış olan sayısız mühürlerden birisi de sağdan sola dönüş mührüdür.

          Bitkilere baktığımızda; büyüme sırasında tepe tomurcuğu havada belli bir helezon çizerek büyür. Sirkumnutasyon hareketi denilen bu hareket, bakana göre, sağdan sola doğrudur. Yani saat hareketinin tersi yöndedir. Yine fasülye, bezelye, üzüm asması ve sarmaşık gibi bitkilerde görülen sırığa sarılma hareketi sağdan sola doğrudur. Desmodium gyrans bitkisinde büyük yaprağın yanında iki tane küçük yaprak bulunur. Bunlar sıcaklık 30 derecenin üzerine çıktığında sağdan sola doğru dönüş yaparlar. Ayçiçeğinde çekirdeklerin tabladaki diziliş düzeni, çam kozalağında kozalak pullarının diziliş şekli ve mısır koçanında danelerin diziliş düzeni hep sağdan sola doğrudur.

         Hayvanlara baktığımızda; salyangoz kabuklarındaki kıvrımların başlangıç noktasından itibaren kıvrılarak genişlemesi sağdan sola doğrudur. Boynuzlar dipten uca doğru sağdan sola kıvrılarak büyüme gösterir. Kulak kepçesindeki kıvrımlar sağdan sola doğru kıvrımlı yapıdadır. Bu sayede ses dalgaları daha iyi toplanır ve iç kulağa taşınır.

         Hücrelere baktığımızda; DNA sarmalı sağdan sola doğru bir kıvrılma gösterir. Kromozomlar da sağdan sola kıvrılmalarla bir ip yumağı yapısı gösterirler. Bitki hücrelerinde çekirdeğin etrafında hücre sıvısı ve içindekiler rotasyon hareketi denilen bir hareketle sağdan sola doğru dönerler. Bu hareket bir su bitkisi olan Elodea’da daha iyi görülür.

          Atomlarda çekirdeğin etrafında elektronların dönüşü ve elektronların spin adı verilen kendi ekseni etrafında dönüşleri sağdan sola olduğu gibi benzer şekilde güneş sisteminde gezegenlerin hem kendi etraflarında hem de güneşin etrafında dönüşleri sağdan soladır.

          Varlıklardaki bütün bu sağdan sola dönüşler müslümanların kabenin etrafındaki tavafına,  mevlevilerin ve alevilerin sema dönüşlerine de yansımıştır. Yine kutsal kitabımız Kur’an-ı Kerim arapçanın bir özelliği olarak sağdan sola doğru yazılır ve okunur. Minarelerin merdiven basamakları sağdan sola doğru dönülerek çıkılır. Bir toplulukta su veya başka bir şey ikram edilecekse sağdaki şahıstan başlanarak soldakilere doğru dağıtılması peygamberimizin bir sünnetidir.

          Bu dönüş, termodinamiğin temel prensiplerine de uygundur. Çünkü sağdan sola dönüş hareketi en düşük enerji gerektiren dönüş şeklidir. Kainatta maksimum iktisat prensipleri cari olduğundan israfa yer yoktur. Bir iş en düşük enerjiyle nasıl olacaksa onun kullanıldığını atomlardan galaksilere kadar bunun geçerli olduğunu görürüz.

         Aklı fikri olmayan varlıklar bu bilimsel bilgiye sahip değillerken böyle davranmaları bu bilgiye sahip bir Yüce Yaratıcının varlığını ve birliğini göstermez mi? Elbette bütün bu birlik halindeki dönüşler bir birin varlığını ve mahlukatı sevk ve idare edenin birliğini gösteren işaretlerdir. Onun ilmi her şeyi kuşatmış, kudreti her şeyi kaplamıştır; iradesiyle her şeyde tasarruf eder. “Anlayana bir işaret yeter” demiş atalarımız (5).

Kaynakça

1-https://en.wikipedia.org/wiki/Ammonoidea

2- Howarth, M.K., Cretaceous ammonites. Nature Vol. 288 11 December 1980.

3- https://www.bgs.ac.uk/discovering-geology/fossils-and-geological-time/ammonites/

4- Mohan, A., The Beauty of Fractal Patterns in Geology. Journal of Scientific Research, Volume 65, Issue 3, 2021

5- Kocaçalışkan, İ. Bitkiler Bize Neler Söyler, Sayfa 152-154, LP Akademi Yayınevi, İstanbul, 2018.